Vì sao Metaverse trở thành “cơn sốt” mới của thế giới công nghệ?

Năm 2022 được dự báo là năm bùng nổ của Metaverse (vũ trụ ảo) khi các “ông lớn” công nghệ như Facebook (Meta), Apple, Microsoft, Google sẽ cho ra mắt các sản phẩm, dịch vụ về Metaverse. Các chuyên gia công nghệ dự đoán, Metaverse có thể thay đổi hoàn toàn tư duy và trải nghiệm chơi game, du lịch, thời trang, thể thao và y tế của chúng ta trong tương lai.

Metaverse là gì và hoạt động như thế nào? Metaverse mang đến lợi ích tiềm năng gì cho nền công nghệ? Thế giới sẽ ra sao khi Metaverse hoàn thiện?

Cùng VTC Academy tìm hiểu và phân tích sâu hơn về Metaverse qua bài viết bên dưới đây nhé!

Metaverse là gì?

Vao tháng 10/2021, công ty mẹ của Mạng xã hội đình đám Facebook đã mạnh tay đổi tên thành Meta bày tỏ tham vọng xây dựng một thế giới “vũ trụ ảo”, kỳ vọng sẽ mở ra một chương mới cho Internet di động. Trước đó Google đã chi ra hàng tỷ đô la vào các dự án mới sau khi đổi thương hiệu thành Alphabet – khẳng định rằng nó không chỉ là một công cụ tìm kiếm trên Internet mà là một tập đoàn khổng lồ với các mục tiêu như sản xuất ôtô tự hành, công nghệ y tế…. 

Thực ra Metaverse đã được manh nha từ gần 30 năm trước bởi tác giả Neal Stephenson trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng Snow Crash (1992). Trong đó, ông đã hình dung mọi người sử dụng kính thực tế ảo để nhập vai tương tác trong thế giới 3D. 

Mặc dù đã được Neal Stephenson nhắc đến từ năm 1992 nhưng đến nay Metaverse mới được chú trọng phát triển. Bởi dưới tác động của đại dịch Covid-19, con người đang ước về việc được tập hợp và làm việc với nhau trong một thế giới ảo giống như thế giới thật.

Metaverse là sự kết hợp của nhiều yếu tố công nghệ bao gồm thực tế ảo, thực tế tăng cường và video, nơi mà người dùng “sống” trong một vũ trụ kỹ thuật số. Những người ủng hộ Metaverse tin rằng họ có thể làm việc, vui chơi và duy trì kết nối với bạn bè, tham gia vào các buổi hòa nhạc và hội nghị đến các chuyến đi ảo vòng quanh thế giới.

Cho tới giờ, vẫn chưa có định nghĩa cụ thể nào về Metaverse tuy nhiên các công ty công nghệ đều nuôi tham vọng trở thành một phần trong sự phát triển của Metaverse trong tương lai.

CEO của Meta, Mark Zuckerberg chia sẻ: “Với Metaverse, bạn sẽ có thể hiện thực hóa mọi thứ mà bạn có thể tưởng tượng từ gặp gỡ với bạn bè và gia đình, làm việc, học hỏi, vui chơi, mua sắm, sáng tạo – cũng như những trải nghiệm hoàn toàn mới không thực sự phù hợp với cách chúng ta nghĩ về máy tính hoặc điện thoại ngày nay,… Trong tương lai này, bạn sẽ có thể để dịch chuyển tức thời dưới dạng ảnh ba chiều để có mặt tại văn phòng mà không cần đi làm, tại một buổi hòa nhạc với bạn bè hoặc trong phòng khách của bố mẹ bạn để bắt kịp.”

Một số đặc điểm của Metaverse:

• Immersion: Là độ chân thực của Metaverse được bao nhiêu % so với trải nghiệm thực tế
• Openness: Tính mở – Metaverse cho phép người dùng kết nối hoặc ngắt kết nối bất kỳ lúc nào
• Sustainability: Khả năng duy trì và liên tục về dịch vụ hay hệ sinh thái.
• Economic System: Hệ thống kinh tế song song với ngoài thực tế
• Người dùng có thể di chuyển tài sản giữa thế giới ảo Metaverse và thế giới thực. Ngoài ra còn có khả năng tích lũy, gia tăng tài sản cho mình

Những thành tựu đầu tiên của Metaverse

Khi mạng xã hội và smartphone đang bão hòa, các công ty công nghệ cần tìm kiếm tương lai tiếp theo của Internet.

Thể thao và giải trí

Các công ty phát triển game hướng đến xây dựng một nền kinh tế trong Metaverse với sự hỗ trợ của công nghệ blockchain, dùng NFT (Non-Fungible Token, một loại tài sản kỹ thuật số độc nhất, gồm có ảnh jpeg và video clip)  và tiền mã hóa để sử dụng các tính năng bên trong trò chơi,… Các công nghệ chính sẽ bao gồm các thiết bị giao diện người – máy như kính VR và AR, đồ họa đa chiều, AI, sức mạnh tính toán, phần mềm và phần cứng để tạo hình đại diện cho người dùng.

Các tựa game như Decentraland, Roblox cho phép người dùng mua các lô đất ảo và xây dựng không gian của riêng họ. Trò chơi Fortnite đã mời ca sĩ Ariana Grande tham gia biểu diễn dạng concert trong game. Doanh thu từ việc bán các vật phẩm gắn với sự kiện này đạt mốc 20 triệu đô.

Tại công ty game Unity, Peter Moore là người đứng đầu trực tiếp mảng thể thao và giải trí và gần đây đã ra mắt Unity Miracast. Nền tảng này sẽ phản chiếu các môn thể thao chuyên nghiệp ở chế độ 3D trong thời gian thực. Máy ảnh chụp các vận động viên trên sân và dữ liệu được sử dụng để tạo ra các cặp song sinh kỹ thuật số. Buổi phát sóng 3D đầu tiên là trận đấu giữa hai võ sĩ hỗn hợp được quay trong một đấu trường nhỏ với 106 máy quay. 

Chăm sóc sức khỏe

Các bác sĩ là một trong những nhóm đầu tiên sử dụng AR để hợp tác. Tai nghe thực tế hỗn hợp của Microsoft cũng cho phép các chuyên gia y tế trên toàn cầu cộng tác hầu như trong các quy trình tiến hành phẫu thuật ở thế kỷ 21. Do đó bác sĩ phẫu thuật có thể sử dụng HoloLens của Microsoft bằng cử chỉ tay và lệnh thoại để hiển thị hình ảnh 3D từ quá trình quét, truy cập dữ liệu của  bệnh nhân và liên hệ với các chuyên gia khác. Điều khiển rảnh tay này là một lợi ích đáng kể của phần cứng đối với các bác sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác.

Đào tạo

NASA sử dụng AR và VR trên trạm vũ trụ để điều khiển từ xa robot hoặc hoàn thành nhiệm vụ bảo trì với hỗ trợ AR. Trong một dự án cụ thể, phi hành gia Scott Kelly đã sử dụng tai nghe Microsoft HoloLens để tiến hành đào tạo ISS và chuẩn bị cho nhiệm vụ trong tương lai. Trong các cuộc thử nghiệm này, một thành viên kiểm soát sứ mệnh trên Trái Đất đã truyền trực tiếp trường nhìn của Kelly qua tai nghe và cũng vẽ các hình ảnh được hiển thị dưới dạng 3D trên màn hình HoloLens của phi hành gia.

Trong bối cảnh vũ trụ số Metaverse bùng nổ, Hàn Quốc đã mạnh dạn tiên phong với kế hoạch đô thị thông minh Metaverse Seoul. Cụ thể, tháng 11/2021, chính quyền thủ đô Seoul đã công bố kế hoạch phát triển một nền tảng tổng hợp để tiến hành các dịch vụ công như du lịch, giáo dục, trải nghiệm văn hóa và các dịch vụ dân sự.

Blockchain

Các mảnh đất ảo dần trở thành cơn sốt trong thời gian qua. Decentraland –  một nền tảng VR được phát triển trên Blockchain của Ethereum, bỗng nhiên là tâm điểm của giới đầu tư bất động sản khi nhiều tổ chức đổ tiền vào với mục tiêu sở hữu các mảnh đất tại đây. Công ty Tokens.com lập kỷ lục với việc mua khu đất ở trung tâm quận thời trang của Decentraland với giá 2,4 triệu USD.

“Thay vì xây dựng một vũ trụ cho riêng mình, tại sao chúng ta không đến các metaverse, mua đất và sau đó đem cho thuê?”, Andrew Kiguel, CEO của Tokens.com chia sẻ với tờ New York Times (Mỹ).

Thời trang

Các thương hiệu thời trang cao cấp như Hermès, Gucci, Balenciaga, Dior, Nike,… cũng đã tấn công vào thị trường Metaverse tiềm năng khi cho “số hóa” các trang phục ngoài đời thực của mình thành vật phẩm trong game.

Vũ trụ ảo – Đường đua của các “ông lớn” công nghệ

Facebook

Việc Facebook đổi tên công ty thành Meta Platforms để thể hiện định hướng, chiến lược mới trong tương lai.

Meta đang là cái tên dẫn đầu trong nhóm big tech về Metaverse. Trong đó, lĩnh vực chế tạo, bán phần cứng VR đang chiếm 75% thị trường vào năm 2021, theo IDC .

Meta không công bố chính thức doanh số bán hàng cho Quest. Tuy nhiên, công ty bán dẫn Qualcomm ước tính, Meta đã xuất xưởng 10 triệu chiếc vào tháng 11. Thậm chí, công ty mẹ của Facebook còn mua lại một số công ty sản xuất các ứng dụng phổ biến cho tai nghe trong năm nay.

Sang năm 2022, Meta đang có kế hoạch phát hành một tai nghe thực tế ảo có tên là Project Cambria.

Apple

Apple chưa bao giờ xác nhận về việc phát triển tai nghe nhưng công ty này có hẳn nhóm phát triển công nghệ, làm nhiệm vụ nghiên cứu, thử nghiệm các thiết bị.

Apple đang xây dựng một loạt danh mục sản phẩm mới. Những chiếc iPhone đời mới của hãng có thể sẽ được trang bị cảm biến Lidar. Các iPhone và iPad mới đây còn được cài đặt phần mềm Arkit. Thiết bị này cho phép người dùng thiết lập bản đồ, định vị vị trí chính xác thông qua các cảm biến.

Dự kiến trong năm 2022, Apple có thể cho ra mắt một sản phẩm kết hợp giữa tai nghe cao cấp của hãng và công nghệ thực tế ảo.

Không giống như Meta, Apple không tiết lộ nhiều về các sản phẩm đến khi chúng được ra mắt. Nếu Apple gia nhập vào giới tai nghe công nghệ cao, có khả năng, thị trường sẽ đón chào những cú rung chuyển, giống như cách hãng tung ra các sản phẩm iPhone Apple Watch.

Google

Google đã tạo nên cơn sốt tai nghe ở Thung lũng Silicon khi giới thiệu chiếc kính thông minh có tên là Google Glass vào năm 2013. Tuy nhiên, sản phẩm này không được đón nhận nồng nhiệt.

Google đang có kế hoạch quay trở lại thế giới thực tế ảo, mặc dù hãng không có nhiều sản phẩm hay công nghệ phổ biến như các đối thủ. Tuy nhiên, các tai nghe AR đời mới của hãng đã có màn hình thông minh hơn, cảm biến tốt hơn và bộ vi xử lý mạnh mẽ hơn.

Giám đốc cao cấp Google – Mark Lucovsky từng chia sẻ, hãng đang có một nhóm nghiên cứu về AR và có kế hoạch tuyển rất nhiều nhân viên gia nhập vào đội ngũ này.

Thậm chí, năm 2020, Google đã mua lại North, một startup nổi tiếng với kính thông minh Focals có trụ sở tại Canada.

Microsoft

Microsoft là công ty Big Tech đầu tiên giới thiệu tai nghe AR đầy đủ tính năng có tên là HoloLens vào năm 2016. Khách hàng mục tiêu của Microsoft là các doanh nghiệp, tổ chức lớn.

Hiện tại, một chiếc HoloLens được bán với giá 3.500 USD.

Khách hàng nổi tiếng nhất của HoloLens chính là quân đội Mỹ. Microsoft đã có hợp đồng trị giá 22 tỷ USD vào đầu năm nay với 120.000 chiếc HoloLenses. 

Ngoài ra, thiết bị này còn thu hút sự quan tâm của các công ty y tế. Những đơn vị muốn xem công nghệ AR có thể trợ giúp công tác phẫu thuật hoặc điều khiển việc phẫu thuật từ xa được hay không.

Microsoft hiện đầu tư mạnh mẽ vào các dịch vụ đám mây để ra mắt thế giới ảo của hãng vào năm 2022.

Tháng 3/2021, Google đã công bố Mesh, đây là một nền tảng hợp tác cho phép người dùng chia sẻ trải nghiệm ảo. Mesh hoạt động giống như một cuộc gọi điện video nhưng với hình ảnh ba chiều.

Ngoài các công ty trên thì Intel, Qualcomm, Alphabet, Coinbase, Electronic Arts, Samsung, Adobe, Alibaba, Disney, PayPal và Square cũng tham gia xây dựng Metaverse.

Thế giới đang ở giai đoạn đầu của Metaverse nên những rủi ro và hạn chế về dữ liệu, an ninh, riêng tư và tính khả thi vẫn còn là bài toán bỏ ngỏ dành cho chuyên gia công nghệ. tuy vậy trong tương lai Metaverse vẫn sẽ là một công nghệ đầy sức quyến rũ và được nhiều công ty nghiên cứu, phát triển.